TÁBOR – miasto husyckiej historii

Miasto Tábor powstało w wyjątkowy sposób: w czasie kilku tygodni, kiedy przeprowadzili się tu husyci z okolicy, głównie z miasta Sezimovo Ústí. Zaraz po powstaniu miasto stworzyło własną armię oraz administrację świecką i kościelną.

Z wieży Kotnov, pozostałości miejscowego zamku, rozciąga się przepiękny widok na miasto – kręte uliczki i zapachy wydostające się z kuchni do wąskich przejść bardzo przypominają chorwacki Dubrownik. Wszystko tutaj przypomina swoje średniowieczne dziedzictwo: nazwy ulic Betlémská, Kostnická (z wyśmienitą Kawiarnią Kostnicką), Husova, Žižkova, a także kielich, symbol husytów, poskładany z kostek brukowych. 

Centralna postacią miasta jest Jan Žižka z Trocnova, którego rzeźba stoi raz z husyckim wozem na placu jego imienia. Žižka stał się symbolem bitew husyckich, ale o reszcie jego życia wie się niewiele Już w dzieciństwie stracił jedno oko, najpewniej dlatego zyskał przydomek Žižka, wtedy znaczyło to „jednooki“. Stał się częścią armii przeciwko niemieckim rycerzom nad Bałtykiem, potem został wynajęty jako obrońca dworu Wacława IV, prawdopodobnie zajmował się też rabowaniem. Z nadzieją na odpuszczenie grzechów włączył się do wojen husyckich. W Táborze znany był jako niepokonany dowódca. Husytów wspierała także część czeskiej szlachty, która uznawała, że Prawo Boże może być bronione także mieczem. Tą dewizę przyjął nie tylko Žižka, ale całe táborskie społeczeństwo.

Z miastem związani są także radykalni husyci – adamici. Sekta powstała jako grupa religijna, zradykalizowała się i szybko pojawiły się w niej nierząd. Tego surowe kierownictwo wojska nie mogło zaakceptować, adamitów najpierw wygnano do Příběnic, następnie rozproszyli się po okolicy, pojmano ich oraz spalono w Klokotach. Pozostali odeszli na wyspę na Nežárce, gdzie dopadł ich Jan Žižka, który surowo ukarał ich za rabowanie i sposób życia – ostatnich z nich spalił.

Miasto ma jednak też inną, nie tylko husycką historię. W okresie renesansu bogaci mieszkańcy zaczęli budować piękne wystawne domy. Należy do nich np. Dom Stárky (Stárkův dům), który w 1526 r. należał do Mikuláša Slanařa, a później Hroškowów z Trkova. Renesansowym skarbem jest też fontanna na placu Žižkovo náměstí, pośrodku której na wysokim kamiennym słupie znajduje się postać ze złotą chorągwią w ręce. Według specjalistów to symbol i godło samodzielnego miasta i jego prawa sądowniczego, jest to pewna forma Słupów Rollanda, które znajdują się w wielu niemieckich miastach.

W Táborze są oczywiście miejsca przypominające Jana Husa. W Parku Husa znaleźć można ciekawy pomnik i rzeźbę Jana Husa wykonaną przez znanego czeskiego rzeźbiarza secesyjnego i chýnovskiego rodaka Františka Bílka. Pomnik powstał w 1928 r. z inicjatywy Stowarzyszenia ds. Powstania Pomnika Husa. Znajduje się na nim napis: „Płomienie kroczą w stronę prawdy“.

Znani mieszkańcy i rodacy:

Oskar Nedbal (26. 3. 1874 – 24. 12. 1930) – táborski rodak, dyrygent, kompozytor muzyczny i altowiolista, autor melodramatów i ciągle lubianych operetek, do najbardziej znanych należy „Polska Krew“.

Jan Žižka z Trocnova (ok. 1360–1424) – sławna postać historyczna z średniowiecznego ruchu husyckiego, dowódca i genialny strateg wojenny. W czasie żadnej bitwy nie został pokonany.

Martin Šonka (1978) – lotniczy akrobata, pilot światowej serii Bull Air Race, mieszka w Táborze.

Czy wiesz, że...

niemal wszystkie domy w historycznym centrum miały w fundamentach w skale trzy lub czteropoziomowe piwnice? Te są dziś połączone w trasę zwiedzania przez táborskie podziemia, która ma 500 m długości.

Wskazówka od nas:

Na náměstí Mikuláše z Husi niedawno otwarto wirydarz byłego klasztora, który służył też kiedyś jako więzienie – cele więzienne zachowały się do dziś. Dzisiaj przystosowano je do potrzeb galerii sztuki Ambit. Zgodnie z tradycją plac ciągle nazywany jest „Klášterákiem“

Příloha

Wróć